Nám da là tình trạng da mặt xuất hiện nhiều đốm nhỏ xạm màu, lốm đốm màu vàng thẫm, nâu thẫm, không gây hại cho cơ thể nhưng chúng lại gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng. Nám thường xuất hiện thành từng vùng trên da mặt, đặc biệt là vùng gò má, trán, cằm…, nhất là đối với những người có làn da trắng, mịn màng và mỏng. Nguyên nhân là do các sắc tố melanin phát triển quá mức, nếu càng để lâu thì vùng da bị nám sẽ càng lan rộng ra vùng lân cận, và khó trị nám da hơn.

Có 3 loại nám da thường gặp đó là nám sâu (là những vết nám sâu dưới chân bì da), nám mảng (là những vết nám có màu nâu nhạt và xuất hiện theo từng mảng), nám hỗn hợp (kết hợp của 2 loại nám trên).

Nguyên nhân gây nên bệnh nám da:
Có rất nhiều nguyên nhân gây nám da, thông thường do một số yếu tố sau:
- Nám da do ánh nắng mặt trời: Nguyên nhân chính do tầng ozone bị thủng nên không che chắn được tia tử ngoại. Tia tử ngoại mạnh hơn tia cực tím. Tia tử ngoại có thể xuyên thấu qua kính và qua cả cát nên khi xuyên thấu qua da đã làm sắc tố melenin trong da tăng sinh bất bình thường gây nên các đốm nâu và các mảng màu nâu trên da. Dân gian gọi là tàn nhang, đồi mồi và nám da.
- Nám da do mang thai hoặc sinh con: Khi mang thai hoặc sinh con do chu kỳ kinh nguyệt thay đổi thì nội tiết cũng bị rối loạn nhất thời làm ảnh hưởng mất sự cân bằng của sắc tố melanin gây nên xạm, nám da.
- Nám da do hóa mỹ phẩm: Đặc biệt chị em phụ nữ châu Á đều muốn có làn da trắng của người châu Âu nên đã tìm đến những sản phẩm làm trắng da để mong có được màu da trắng. Thay vì được màu da trắng thì ngược lại đã bị nám bởi các sản phẩm này đã làm da yếu đi, không tự bảo vệ được mình trước ánh nắng mặt trời. Làn da tự sản sinh ra melanin để bảo vệ da, gây nên là da màu nâu sậm mà không ai muốn có.
- Nám da do rối loạn sắc tố: Từ 3 loại nám trên chúng ta chữa trị không đúng gây nên rối loạn sắc tố. Khi đã bị rối loạn sắc tố thì xử lý bằng cách lột da, siêu mài mòn, thuốc bắc, Laser, IPL và kể cả các công nghệ cao, nám có thể làm hết nám một thời gian sau đó lại bị trở lại, lúc đó có thể nám rộng hơn, sậm hơn và sâu hơn !
- Nám da do rối loạn nội tiết, kinh nguyệt không đều: Người kém lưu thông khí huyết, máu xấu thường có nguy cơ bị nám da, tàn nhan.
- Nám da do chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Một chế độ ăn thiếu rau, hoa quả tươi cũng làm cho trở nên thiếu chất, yếu hơn
- Người máu xấu, kém lưu thông khí huyết dẫn đến làn da kém được nuôi dưỡng cũng dễ dẫn đến tình trạng nám da, sạ da, tàn nhang.

Những đối tượng dễ bị mắc các bệnh về nám da:
- Phụ nữ khi mang thai hoặc sau khi sinh.
- Phụ nữ bước sang tuổi 30.
- Phụ nữ tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời.
- Lạm dụng chất làm trắng da.
- Những người làm việc trong môi trường bẩn và tiếp xúc nhiều với hóa chất.
- Những người thường xuyên làm việc dưới màn hình máy tính do hấp thụ tia bức xạ từ màn hình.

Cách phòng chống và điều trị:
- Khi mới bắt đầu bị nám thì việc đầu tiên mà chúng ta nên làm là đi khám bác sĩ chuyên môn để xác định nguyên nhân và chỉ khi nào định đúng nguyên nhân để chữa thì mới có thể trị hết nám. - Cơ thể con người có khả năng tự nhiên là tự điều chỉnh, tự giải độc chữa trị cho các rối loạn ở da, nhưng nếu không che chắn cẩn thận khi tiếp xúc với ánh nắng, đồng thời tích cực ăn nhiều rau quả tươi, mà chạy theo chữa bằng mỹ phẩm hoặc thuốc thì những tác dụng phụ lại gây nám thêm.
- Biểu hiện ban đầu của nám da là các lớp biểu bì bị nhiễm sắc hoặc bị hư hủy do bức xạ mặt trời hoặc do dị ứng gây cảm quang... Do đó, khi thấy da bắt đầu bị nhiễm sắc, cần tránh nắng tuyệt đối một thời gian để da phục hồi. Nếu da mặt bạn thuộc loại da nhạy cảm, rất dễ bị nám. Vì vậy cần chăm sóc một cách cẩn thận, đi nắng phải đội nón hoặc bôi kem chống nắng khi tắm biển, đặc biệt nên ăn nhiều rau quả tươi. Uống các thuốc gây cảm quang (nhạy cảm với nắng) như tetracyclin, doxicilin, sulfamid... mà phơi nắng, không đội mũ rộng vành rất dễ bị nám da.
- Bôi nhiều mỹ phẩm cũng có nguy cơ gây cảm quang... Các hoá chất được dùng nhiều trong các mỹ phẩm làm trắng da, chống nám... đều chứa lượng chất tẩy mạnh, có thể lúc mới dùng da được tẩy trắng trông rất đẹp, nhưng dùng một thời gian lâu, càng ngày da càng bị bào mòn, lớp da non sẽ hiện lên, nếu đi nắng rất dễ bị nám da; đồng thời trong kem có hàm lượng thủy ngân nhỏ có thể gây teo da, nếu dùng lâu da mặt sẽ nám vĩnh viễn.
- Bạn có thể áp dụng các biện pháp chữa trị và phòng ngừa nám bằng phương pháp thiên phiên như lấy ước ép hoa quả thoa mặt một lần trong tuần. Chất axit bromalic có trong quả thơm sẽ giúp lột nhẹ lớp da chết bên ngoài, giúp làn da tươi sáng hơn. Nhưng, với những người có làn da nhạy cảm, hoặc da đang lột do thuốc trị mụn, trị nám thì không nên làm theo cách này; hoặc chỉ làm 2 tuần 1 lần và chỉ để nước cốt thơm không quá 5 phút trên da.

Những điều cần tránh khi bị nám:
- Tuyệt đối không mỹ phẩm hoặc thuốc không rõ nguồn gốc cho dù thuốc hoặc mỹ phẩm đó đã được kiểm nghiệm qua một số người sử dụng mà không bị dị ứng hay bị tác dụng phụ nào.
- Cẩn thận trong việc ăn uống: có những thức ăn làm sung huyết trên da, do đó sẽ làm các vết nám trở nên trầm trọng hơn. Cần tránh rượu, bia và các gia vị gây nóng. Ăn nhiều rau quả tươi, uống nhiều nước, ngủ đủ giấc, chơi thể thao đều đặn và tránh nắng.
- Ðối với nám do thuốc, mỹ phẩm, do nám nắng lâu ngày thì không mấy hiệu nghiệm. Nhưng nếu bạn kiên nhẫn phòng chống thì dần dần những vết nám sẽ nhạt dần và biến mất. Tuyệt đối không dùng những loại mỹ phẩm, thuốc trị nám bán ngoài thị trường mà trên bao bì sản phẩm không ghi thành phần. Vô số người bị nám vĩnh viễn vì đã dùng qua các kem chứa adrenocorticiod như Topsyne, Cortibion, Celestoderme, Topgene, Betamethasone, Synalar, Valisone, Flucinar... như là mỹ phẩm thoa mặt. Kết quả là da mặt bị mất đi độ đàn hồi, dẫn tới thay đổi cấu trúc da, làm da mất sức đề kháng khiến da bị nám...
- Nám, tàn nhang hay những vết thâm sau chấn thương, tai nạn...là những sắc tố hình thành do sự lão hoá, rối loạn nội tiết hay do ánh nắng mặt trời....gây mất tự tin rất nhiều cho chị e.